14 Ağustos 2001’de kurulan AKP, yaklaşık 1,5 yıl sonra girdiği ilk sandık sınavı olan 3 Kasım 2002 seçimlerinde oyların yüzde 34,3’ünü alarak birinci parti oldu.
Siirt’te okuduğu şiir nedeniyle çarptırıldığı siyasi yasak nedeniyle parlamentoya giremeyen Recep Tayyip Erdoğan, CHP’nin de verdiği takviyeyle gerçekleşen ve yasağını kaldıran Anayasa değişikliğinin akabinde, 8 Mart 2003’te Siirt’te yapılan orta seçimle milletvekili seçildi.
AKP, 3 Kasım 2002 seçimlerinde aldığı yüzde 34,3 oyun karşılığında – çok sayıda partinin yüzde 10 Türkiye barajının altında kalmasının da etkisiyle- 363 milletvekilliği ile parlamentodaki sandalyelerin üçte ikisini kazanarak tek başına iktidara geldi. AKP iktidara geldiği ve iktidarda olduğu yaklaşık 22 yılda; milletvekili genel seçimleri, genel lokal seçimler ve üç referandum dahil, toplam 19 sandık imtihanından geçti. AKP, 3 Kasım 2002 genel seçimleri hariç girdiği toplam 18 seçim ve referandumda en düşük oyu, yüzde 35,48 ile 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde aldı.
AKP, 28 Mart 2004’te girdiği birinci genel lokal seçimlerden, Türkiye genelinde toplam oyların yüzde 46,07’sini kazanarak birinci parti olarak çıktı. AKP bu oy oranıyla büyükşehir, vilayet, ilçe ve beldelerde toplam 1750 belediye kazandı.
AKP, vazife müddeti dolan 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in yerine Abdullah Gül’ün TBMM’de seçilmesinin, AYM’nin ‘367’ kararı ve ‘27 Nisan E-Muhtırası’na da sahne olan süreçte erken seçim kararı alarak kasım ayında yapılacak genel seçimleri 22 Temmuz 2007’ye çekti. AKP, 22 Temmuz 2007 milletvekili genel seçimlerinde yüzde 46,58 oranında oy alarak birinci parti oldu. 2007’de 550 üyeli olan TBMM’de 341 sandalye kazanan AKP, ikinci defa tek başına iktidar oldu. AKP 2007 genel seçimlerinde, Tunceli dışında kalan toplam 80 ilin tamamında milletvekili çıkardı.
Harita, 2007 Anayasa değişikliği referandumunda vilayetlere nazaran ‘Evet’ oyları yüzdesini gösteriyor. AKP birinci referandum imtihanını, Abdullah Gül’ün TBMM’de Cumhurbaşkanı seçilmesinin AYM’nin ‘367’ kararıyla engellenmesi üzerine 21 Ekim 2007’de verdi. Yaşar Büyükanıt’ın Genelkurmay Başkanı olduğu dönemde tarihe ’27 Nisan e-muhtırası’ olarak geçen Genelkurmay bildirisine de sahne olan devrin akabinde yapılan referandumda özetle; Cumhurbaşkanı’nın halk oyuyla seçilmesi, milletvekili genel seçimlerinin beş yılda değil dört yılda bir yapılması, ‘367’ krizine neden olan TBMM’nin toplantı kâfi sayısının TBMM üye tamsayısının üçte birine bağlanması öngörüldü. Erdoğan’ın kampanya liderliğini yürüttüğü referandumda AKP’nin anayasa değişikliği paketi, yüzde 31,05’e karşı yüzde 68,95 ‘Evet’ oyuyla kabul edildi.
AKP, 29 Mart 2009’da ikinci genel lokal seçime girdi. Bu seçimde oyların yüzde 42,19’unu alan AKP, 2004 yerel seçimleri ve 2007 milletvekili genel seçimlerine nazaran yaklaşık dört puan kaybetmesine rağmen, bir kez daha birinci parti olarak Türkiye genelinde toplam 1442 belediye kazandı.
Harita, 12 Eylül 2010’da yapılan anayasa referandumunda ‘Evet’ oylarının vilayetlere nazaran dağılımını gösteriyor. Liberallerin dayanağını ‘Yetmez lakin evet’ davetiyle lisana getirmesiyle de tarihe geçen referandumda özetle; Anayasa Mahkemesi’ne ferdi müracaat hakkı, AYM üye sayısının artırılması ve üyelerin misyon müddetlerinin 12 yılla sınırlanması, Anayasa değişiklikleri iptali ile parti kapatma kararlarının AYM’de üçte iki çoğunluğa bağlanarak zorlaştırılması, 12 Eylül 1980 darbesini yapanların cezaî dokunulmazlıklarının kaldırılması, Yargıçlar ve Savcılar Yüksek Kurulu üyesi sayısının 7 asıl 5 yedek üyeden 22 asıl 12 yedek üyeye çıkarılması ve 10 asıl-7 yedek üyenin birinci sınıfa ayrılmış hâkim ve savcıların katılacağı seçimle belirlenmesi öngörüldü. Erdoğan’ın kampanya liderliğini yürüttüğü referandumda AKP’nin hazırladığı anayasa değişiklikleri, yüzde 42,12 ‘Hayır’ oyuna karşı yüzde 57,88 ‘Evet’ oyuyla kabul edildi.
Kürtçe propaganda serbestisinin getirildiği, seçim sandıklarının ahşap değil şeffaf olmasının karara bağlandığı 12 Haziran 2011’de yapılan milletvekili genel seçimlerinde, toplam geçerli oyların yüzde 49,83’ünü alan AKP, sandıktan bir kere daha açık arayla birinci parti olarak çıktı. AKP bu oy dayanağıyla 2012’de 550 üyeli olan parlamentoda 327 milletvekilliği kazanarak üçüncü sefer tek başına iktidara geldi.
30 Mart 2014’te AKP’nin üçüncü kere girdiği genel lokal seçimler yapıldı. Bu seçimde Türkiye genelindeki oyların yüzde 43,40’ını alan AKP, bir defa daha sandıktan açık arayla birinci parti olarak çıktı. AKP, büyükşehir hudutları içindeki köy ve belde hükmî kişiliklerinin kaldırıldığı 2014 yerel seçimlerinde, 18’i -sayıları 30’a çıkarılan- büyükşehirler, 30’u vilayetler olmak üzere toplam 1351 belediye başkanlığının 800’ünü kazandı.
10 Ağustos 2014’te, 2007 referandumunda yapılan anayasa değişikliği doğrultusunda Cumhuriyet tarihinde ilk kez Cumhurbaşkanı seçimi için direkt halk oylaması yapıldı. Birinci çeşitte seçilmek için toplam geçerli oyların salt çoğunluğunun (yüzde 50+1) arandığı Cumhurbaşkanı seçimi için AKP Recep Tayyip Erdoğan’ı, CHP ve MHP Ekmeleddin İhsanoğlu’nu, HDP de Selahattin Demirtaş’ı aday gösterdi. Erdoğan’ın toplam geçerli oyların yüzde 51,79’unu alarak birinci tıpta seçildiği halk oylamasında İhsanoğlu yüzde 38,44, Demirtaş da yüzde 9,76 oy aldı. Erdoğan, 10 Ağustos 2014’te halk oyuyla seçilen birinci cumhurbaşkanı oldu.
7 Haziran 2015 milletvekili genel seçimleri, AKP’nin tek başına iktidarı kaybettiği birinci seçim oldu. AKP’nin, Recep Tayyip Erdoğan 10 Ağustos 2014’te Cumhurbaşkanı seçilince Başbakan olarak atadığı Ahmet Davutoğlu’nun genel başkanlığında girdiği birinci seçim de olan 7 Haziran 2015 seçimlerinde AKP toplam geçerli oyların yüzde 40,87’sini, milletvekilliklerinin de 258’ini alarak birinci parti oldu, lakin parlamentoda tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı. CHP ile koalisyona karşı olan Erdoğan’ın hükümeti kurmakla görevlendirdiği Davutoğlu CHP ile yaptığı “istikşafi/keşif amaçlı” görüşmelerden sonuç alamadı. MHP lideri Devlet Bahçeli’nin de ‘Kürt problemine tahlil süreci’ni işaret ederek AKP ve HDP ortasında koalisyon önermesi üzerine rastgele bir koalisyona karşı olduğu bilinen Erdoğan tekrar seçim kararı alarak seçim hükümeti kurulmasına karar verdi.
AKP’nin tek başına iktidarı kaybettiği ve koalisyon hükümetinin de kurulamadığı 7 Haziran 2015 milletvekili genel seçimlerinden 146 gün sonra, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla 1 Kasım 2015’te ‘tekrar seçim’e gidildi. 7 Haziran ile 1 Kasım ortasındaki terör olaylarının tartışma yarattığı sürecin akabinde AKP 7 Haziran’da yüzde 40,87 olan oylarını yaklaşık yüzde 8,5 artırıp 1 Kasım’da toplam geçerli oyların yüzde 49,50’sini alarak, 317 milletvekiliyle tek başına iktidara geldi. 1 Kasım 2015 seçimlerinden sonra Erdoğan’ın baskısıyla AKP Genel Başkanlığı ve Başbakanlık’tan ayrılmak zorunda kalan Davutoğlu, 2019 yılında, sivil yurttaşlar ve güvenlik vazifelilerinin de ortalarında olduğu 862 kişinin hayatını kaybettiği 7 Haziran ile 1 Kasım ortasındaki süreç için “Terörle çaba defterleri açılırsa birçok insan, insan yüzüne çıkamaz” dedi.
Türkiye, 16 Nisan 2017’de yapılan ve Anayasa’nın 18 unsurunu değiştiren referandumla bir asırlık parlamenter sistem geleneğini terk ederek “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” ismi altında başkanlık/partili cumhurbaşkanlığı rejimine geçti. Değişiklik kapsamında Başbakanlık lağvedildi, 22 üyeli Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin sayısı 13’e düşürüldü, -FETÖ’nün yargıyı ele geçirmesine hizmet ettiği gerekçesiyle- 1. sınıfa ayrılan hâkim ve savcıların yaptığı seçimle HSK üyelerinin bir kısmının belirlenmesi uygulamasına son verildi, milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarıldı. Kampanya liderliğini Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı ve MHP’nin de desteklediği AKP’nin Anayasa değişikliği, referandumda yüzde 48,59’a karşı yüzde 51,41 ‘Evet’ oyuyla kabul edildi.
24 Haziran 2018’de, Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile milletvekili genel seçimleri birlikte yapıldı. 24 Haziran seçimlerine AKP ve MHP ‘Cumhur İttifakı’ olarak; CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi de ‘Millet İttifakı’ olarak katıldı. Seçim sonuçlarına nazaran AKP partili Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde Türkiye genelinde geçerli oyların yüzde 42,56’sını alarak birinci parti oldu. Bu oy oranıyla 600 üyeli parlamentoda 295 milletvekilliği kazanan AKP, çoğunluğu sağlayamadı. Lakin hem başkanlık sistemiyle ‘yeni kurulan hükümetin inanç oyu alması’ şartı kaldırıldığı hem de AKP, geçerli oyların yüzde 11,10’unu alarak 49 milletvekili kazanan MHP ile ‘Cumhur İttifakı’ olarak seçime katıldığı için hükümet kurma sorunu yaşanmadı.
24 Haziran 2018’de, milletvekili seçimlerinin yanı sıra Cumhurbaşkanlığı için de ikinci defa halk oylamasına başvuruldu. MHP’nin dayanağını alan AKP’nin adayı Recep Tayyip Erdoğan, toplam geçerli oyların yüzde 52,59’unu alarak ikinci sefer birinci tıpta Cumhurbaşkanlığı’na seçildi. Halk oylamasında CHP adayı Muharrem İnce yüzde 30,64, HDP adayı Selahattin Demirtaş yüzde 8,40, İYİ Parti adayı Meral Akşener yüzde 7,29, Saadet Partisi adayı Temel Karamollaoğlu yüzde 0,89, Vatan Partisi adayı Doğu Perinçek de yüzde 0,20 oranında oy aldı.
31 Mart 2019’da yapılan genel lokal seçimlere AKP’nin yaklaşık çeyrek yüzyıldır yönettiği İstanbul ve Ankara büyükşehir belediyelerini kaybetmesi damga vurdu. Seçime MHP ile birlikte seçim işbirliği yaparak Cumhur İttifakı çatısı altında katılan AKP, Millet İttifakı’na karşı Türkiye genelindeki toplam geçerli oyların yüzde 42,73’ünü alarak sandıktan birinci parti olarak çıktı. AKP bu sonuçla 15’i büyükşehir belediyesi, vilayet ve ilçelerle birlikte toplam 742 belediye kazandı. 31 Mart 2019’da yapılan seçimi CHP İstanbul Büyükşehir belediye başkanı adayı Ekrem İmamoğlu (yüzde 48,7) AKP adayı Binali Yıldırım’dan (yüzde 48,6) 13 bin 729 oy fazla alarak kazandı. Fakat AKP’den gelen itirazlar üzerine YSK İstanbul seçimlerini 4’e karşı 7 oyla iptal etti. 23 Haziran 2019’da yenilenen İstanbul seçiminde fark 805 bin 932’ye çıktı, oylarını artıran İmamoğlu yüzde 54,2 ile seçimi ikinci defa kazandı.
Türkiye, Cumhuriyet’in kuruluşunun 100. yıldönümüne seçim heyecanıyla girdi. 14 Mayıs 2023’te Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimleri için sandığa gidildi. AKP, MHP, YRP, HÜDA-PAR, DSP, BBP, DYP ve Büyük Türkiye Partisi’nden oluşan Cumhur İttifakı; ‘Altılı Masa’ olarak bilinen CHP, İYİ Parti, DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’den oluşan Millet İttifakı; HDP, TİP, EMEP, EHP, Yeşil Sol Parti’den oluşan Emek ve Özgürlük İttifakı yarıştı. Milletvekili genel seçimlerinde AKP, iktidara geldiği 3 Kasım 2002 seçimlerinden sonraki en büyük oy kaybını yaşayarak Türkiye genelinde yüzde 35,62 oy aldı, fakat “sandıktan çıkan birinci parti” unvanını kaybetmedi ve parlamentoda 268 sandalye kazandı. AKP ile Cumhur İttifakı kuran MHP de, 14 Mayıs 2023 seçimlerinde yüzde 10,1 oranında oy alarak 50 milletvekili çıkardı.
14 Mayıs 2023’te yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci çeşidine Cumhur İttifakı’nın adayı AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı’nın adayı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve Cet İttifakı’nın adayı Sinan Oğan katıldı, Memleket Partisi Genel Lideri eski CHP’li Muharrem İnce son anda adaylıktan çekildi. Erdoğan’ın yüzde 49,52, Kılıçdaroğlu’nun yüzde 44,88, Oğan’ın da yüzde 5,17 oy aldığı birinci cinste hiçbir aday seçilmek için gerekli olan geçerli oyların salt çoğunluğuna (yüzde 50+1) ulaşamayınca seçim ikinci çeşide kaldı.
14 Mayıs 2023’te yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci tipinde hiçbir aday geçerli oyların salt çoğunluğuna ulaşamayınca, birinci cinste en yüksek oyu alan Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan ile Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu 28 Mayıs 2023’te yapılan ikinci cinste seçmen karşısına çıktı. İkinci cinste Türkiye genelinde toplam geçerli oyların yüzde 52,16’sını alan Erdoğan üçüncü kere Cumhurbaşkanı seçildi, Kılıçdaroğlu’nun oyları yüzde 47,84’te kaldı.
31 Mart 2024 genel yerel seçimleri, AKP’nin 3 Kasım 2002’den sonra geçen yaklaşık 22 yılda en düşük oy aldığı ve birinci sefer “birinci parti” unvanını kaybettiği seçimler oldu. AKP, 14 Mayıs 2023 seçimlerinde de önemli kayba uğrayarak yüzde 35,62 oranında oy almıştı. Lakin 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde resmi olmayan sonuçlara nazaran Türkiye genelindeki toplam geçerli oyların yüzde 35,49’unu alarak, 2023’ün de gerisine düştü. 31 Mart 2024 seçimleri, CHP’nin 1977 seçimlerinden 47 yıl sonra birinci parti (CHP kapalıyken yapılan 1989 yerel seçimlerinde Toplumsal Demokrat Halkçı Parti-SHP yüzde 28,50 oy alarak birinci parti olmuştu), AKP’nin de 22 yıl sonra ilk kez ikinci parti olmasıyla da tarihe geçti. AKP 2019’da kazandığı -büyükşehirler dahil- 39 ilin -3’ü büyükşehir- 15’ini kaybederek 24 vilayette tutunabildi.