Otomotiv bölümünü hareketlendiren kanun teklifleri TBMM’ye sunuldu. Buna nazaran 25 yaşından büyük aracı olanlara hurda teşviki olarak ÖTV’siz araç satışı, sürücü esnafı için ÖTV ve KDV’siz araç satışı ve ağır hasarlı araçların trafikten çekilmesine yönelik kanun teklifi sunuldu. 2019 yılından bu yana hurda aracı olanlara ÖTV indirimi gerçekleştirilmiyordu.
Yeni kanun teklifiyle birlikte 25 yaş ve daha büyük araçlarını geri dönüşüme verenlere bir seferliğe mahsus olmak üzere Türkiye’de üretilmiş olmak kaydıyla alacakları yeni araçlar için Özel Tüketim Vergisi’nden muaf tutulması talep edildi.
Teklif ile 25 yaş ve üstü olan taşıtların yenilerek iktisada kazandırılması, bu kapsamdaki ithalatın azaltılması, akaryakıt israfının önüne geçilmesi ve etraf kirliliğinin önlenmesi amaçlandığı açıklandı.
“ULAŞIM GÜVENLİĞİ AÇISINDAN EHEMMİYET ARZ ETMEKTEDİR”
Gerekçede şu sözlere yer verildi: “TÜİK bilgilerine nazaran 2023 yılı sonu prestijiyle Türkiye’de trafiğe kayıtlı araç sayısı 28 milyon 740 bin 492 adet olarak açıklanmış, bu sayı 2024 yılının Ağustos ayında 30 milyonu aşmıştır. Yeniden TÜİK’e nazaran Türkiye’de trafiğe kaydı bulunan araçların yaş ortalaması ise 14,5 olarak hesaplanmıştır. Araç sayısının yüzde 25’lik kısmı ise 21 yaşından büyük taşıtlardan oluşmaktadır.
Yaşı büyük araçlar, tamir, bakım masrafları açısından külfet oluştururken öbür yandan trafikte de mal ve can kaybına sebep olacak formda tehlike arz edebilmektedirler. Ayrıyeten hem etrafa hem de iktisada ziyan vermektedirler. Bu manada 25 yaşından büyük araçların geri dönüşüme verilmesi, ekonomik, etraf kirliliği, ulaşım güvenliği açısından ehemmiyet arz etmektedir.
25 yaş ve daha büyük araçların geri dönüşüme verilmesini teşvik emeliyle araçlarını geri dönüşüme verenlerin bir seferliğe mahsus olmak üzere Türkiye’de üretilmiş olmak kaydıyla alacakları yeni araçların Özel Tüketim Vergisinden muaf tutulması bu kapsamda kıymetli bir gelişme olacaktır.”
ŞOFÖR ESNAFINA ÖTV VE KDV’SİZ ARAÇ SATIŞI
Ticari araç alacak olan sürücü esnafını ilgilendiren kanun teklifi de sunuldu. Teklife nazaran, geçimini bir tek araçla temin eden sürücü esnafının mevcut aracını yenilemek niyetiyle ve 10 yıl müddet ile ticari faaliyetlerde kullanmak kaydıyla alacağı yeni ticari araç Özel Tüketim Vergisi’nden müstesna tutulması talep edildi.
Şoför esnafına vergisiz araç satışına ait münasebet olarak ise şu sözlere yer verildi: “Türkiye’de ticari araçlar gerek ithalat gerek ihracat gerekse de insan nakliyatında kapsamlı bir yere sahiptir. TÜİK datalarına nazaran ülkemizde bulunan 30 milyondan fazla aracın yaklaşık 6,5 milyonluk kısmı minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyondan oluşmaktadır. Başka yandan 100 bine yakın ticari taksi faaliyet göstermektedir. Bununla bir arada Türkiye Sürücüler Odasına kayıtlı yaklaşık 1,5 milyon sürücü esnafı bulunmaktadır.
Ticari gayeli araçların ilgili ekonomik faaliyetlerdeki kullanım oram göz önünde bulundurulduğunda şahsi araçlara nazaran daha kısa vadede yıprandığı bununla bir arada bahse bahis araçların bakım ve tamir masraflarının daha külfetli olduğu anlaşılabilmektedir. Yapılan nakliyat ve ulaştırma faaliyetlerinin hem daha konforlu hem daha inançlı olabilmesi ismine araçların kullanım açısından daha elverişli olması değer arz etmektedir. Yıpranan araçlarının bakım-onarım masrafları sürücü esnafına külfet oluştururken yeni bir araca sahip olma imkânlarında da zahmet yaşadıkları bilinmektedir.
Bu kapsamda geçimlerini tek bir araçla sağlayan sürücü esnafının en az 10 yıl mühlet ile ticari faaliyetlerde kullanmak amacıyla satın alacakları yeni araçların Özel Tüketim Vergisi ve Katma Paha Vergisinden muaf tutulması, sürücü esnafının ticari faaliyetlerini kesintiye uğramadan sürdürmesini kolaylaştıracağı üzere yürütülen faaliyetlerinden daha sağlıklı ilerlemesine imkan tanıyacaktır”
AĞIR HASARLI ARAÇLAR PİYASADAN KALDIRILSIN TEKLİFİ
Yeni verilen bir teklifte ise trafik kazası yahut doğal afet sonucu ziyan görerek ağır hasarlı olduğu tespit edilen ve ekonomik ömrünü doldurma, eskime, yıpranma, kaza, yanma, tahrip edilme ve gibisi nedenlerle kullanılamaz duruma gelen araçların tamiratı yapılarak tekrar trafiğe çıkarılmasının yasaklanması ve bu karara ters davranan özel yahut hukuksal bireylere 500 bin Türk Lirası para cezası verilmesi talep edildi.
Ayrıca, ağır hasarlı olduğu tespit edilen araçların sigorta şirketleri yahut yetkili kurumlarca ihaleyle satışı lakin yedek modüllerinin satışı yahut aracın hurda olarak satışı ile mümkün olması, ağır hasarlı olduğu tespit edilen araçları bu maksatlar dışında satan yahut trafiğe çıkaran sigorta şirketlerinin faaliyet müsaadesi 6 ay müddet ile askıya alınması teklifte yer aldı.
Bu teklife ait münasebette “Trafik güvenliğinin en değerli konularından birisi de kullanılan trafik araçlarının teknik olarak inançlı olup olmadığıdır. Araçların güvenlik donanımı, sağlamlığı; kazalarda oluşacak hasarın boyutunu ve en kıymetlisi can güvenliğini de direkt etkilemektedir.
Halk ortasında “pert” olarak söz edilen ağır hasarlı araçların trafikte güvenlik zafiyeti oluşturduğu aşikârdır. Her ne kadar ağır hasarlı araçlar tamirat geçirse de bu tamiratın kâfi olup olmadığının tam olarak takibi ve tespiti tartışma bahsidir. Ağır hasarlı araçların nerede, nasıl, hangi standartlarda bakıma uğradığı her şeyden evvel can güvenliği için değerlidir ve bu konunun takibi ve tespiti çok da kolay değildir.
Onarımı sağlanan araçların tamir maliyetlerinin düşürülmesi ismine hava yastığı, emniyet kemeri gergisi ve gibisi hayati değer taşıyan modüllerin teknolojiyi suiistimal ederek kolay hile metotlarıyla fonksiyonsuz ve yanlışlarının görünmez hale getirildiği de bilinmektedir. Bu kolay hile teknikleri, tamir sonrası trafiğe çıkan araçlarda son kullanıcı için mümkün kazalarda can kaybı riskini arttırmaktadır.
Trafikte kullanılan araçların sağlamlığından ve güvenirliğinden emin olmamız bir güvenlik hususudur. Güvenliğimizi sağlamamız açısından da birtakım önlemlerin alınması kuraldır. Bu manada kaza sonrası ya da doğal afet sonucu ziyan gören ağır hasarlı araçların yine tamiratı yapılarak trafiğe çıkarılması önlenmelidir. Bu konuda bilhassa sigorta şirketlerinin de sorumluluk yüklenmesi gerekmektedir. Kanun Teklifi ile güvenliği ve sağlamlığı tartışma konusu olan ağır hasarlı araçların trafikte yer almaması ve bu manada can güvenliğinin artırılması amaçlanmaktadır” denildi.
KANUN TEKLİFLERİNİ MHP MİLLETVEKİLLERİ VERDİ
Hurda teşviki ve sürücü esnafı için olan teklifi Milliyetçi Hareket Partisi Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, ağır hasarlı araçlara ait teklifi ise Milliyetçi Hareket Partisi Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk verdi.
KANUN TEKLİFLERİ NASIL MADDELEŞİR?
Kanun teklifleri öncelikle hazırlanarak TBMM Başkanlığı’na sunulur. İkinci kademe olarak TBMM Başkanlığı kanun teklifini ilgili kurula havale eder. Üçüncü evre olarak kurulda incelemesi yapılır. Dördüncü basamakta komite teklife ait raporunu hazırlar. Beşinci etapta teklif TBMM Genel Heyeti’nde görüşülür. Altıncı kademede olgunluğa ulaşan teklif TBMM tarafından oylanır. Yedinci basamakta Cumhurbaşkanı onayı gerekir. Son olarak da Cumhurbaşkanı onayı gelince Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.